Сандар және шамалар туралы түсініктер. Сандарға амалдар қолдану 1
Сандар және шамалар туралы түсініктер. Сандарға амалдар қолдану 1
1. Натурал сандар жиынын ұғымын меңгеру
Натурал сандар — санау үшін қолданылатын оң бүтін сандар жиыны. Олар нөлсіз, яғни N={1,2,3,4,… }. Бұл сандар элементар арифметикалық операциялармен (қосу, азайту, көбейту) танысу кезінде ең алғашқы енгізілетін сандар болып табылады. Натурал сандарды пайдалана отырып, санақ пен мөлшерді анықтауға болады.
Мысалы:
- Бір қоржында 5 алма бар. Мұнда «5» — натурал сан
2. Дұрыс және бұрыс бөлшектерді ажырату
Дұрыс бөлшек — бөлшектің алымы оның бөлімінен кіші болған жағдайда. Яғни, бұл бөлшектің мәні 1-ден кіші болады.
Бұрыс бөлшек — бөлшектің алымы бөлімінен үлкен немесе тең болған жағдайда. Бұрыс бөлшектің мәні 1-ге тең немесе одан үлкен болады. Бұрыс бөлшектерді көбінесе аралас сан түрінде жазуға болады.
Мысалдар:
`(3)/(4)`— дұрыс бөлшек, себебі алымы бөлімінен кіші.
`(5)/(3)`— бұрыс бөлшек, себебі алымы бөлімінен үлкен.
3. Ондық бөлшек ұғымын меңгеру
Ондық бөлшек — бөлімдері 10, 100, 1000 және т.с.с. болатын бөлшектерді көрсетудің ыңғайлы формасы. Бұл бөлшектер ондық үтір арқылы жазылады. Ондық бөлшектердің көп қолданылатын түрі — сандық мәндерді нақтырақ көрсету және өлшемдерді дәлірек өлшеу.
Мысалдар:
`0.5=(5)/(10)`
`1,25=(125)/(100)`
4. Сандарды стандарт түрде жазу
Сандарды стандарт түрде жазу — өте үлкен немесе өте кіші сандарды жазудың ықшам әрі түсінікті әдісі. Стандарт түрде жазуда сан келесі формада көрсетіледі:
`N=a×10^n`
мұндағы a — 1 мен 10 арасындағы сан, ал n — бүтін сан.
Мысалдар:
- `3.5×10^4=35000 `
- `6.7×10^(−3)=0.0067`
Стандарт түрде жазу үлкен сандармен жұмыс істеуді жеңілдетеді және ғылымда, техникада кеңінен қолданылады.
