Интерактивті конспект
1-тапсырма
Төмендегі сөздерді сәйкес кестеге орналастырыңыз. Алдымен жуан және жіңішке дауыстысы басым буындарды анықтап шығыңыз:
Сөздер: орман, көркем, әдеп, ауыл, жүрек, құс, әуез, суық, әңгіме, жұмыс, кеш, адам
Жуан буынды сөздер | Жіңішке буынды сөздер |
---|---|
Жуан дауыстылар: a, o, ы, у | Жіңішке дауыстылар: ә, ө, е, і, ү, и
2-тапсырма
Берілген сөйлемдерде дауыстылар түсіп қалған әріптерді қойыңыз. Сөзді дұрыс оқылуына қарай қалпына келтіріңіз:
- К__л__мізге (көлімізге) б__р__п демалып қайттық.
- Қ__з__л г__лдер бақшаны әсемдеп тұр.
- Т__л б__лімі фон__тика, л__ксика, гр__мматика сияқты салалардан тұрады.
- М__ғ__л__м жаңа тақырыпты түсіндірді.
- Жұм__с көп болғандықтан, мен кешке дейін қалдым.
(Жақшадағы мысал – көмек ретінде берілген.)
3-тапсырма
Жақшаның ішіндегі тиісті дыбыстарды қойып, бос орынды толтырыңыз:
- Фонетика – тілдің __(__н/__в)__ және __(__б/__п)__ дыбыстарын зерттейтін сала.
- Қазақ тілінде 12 __(__д/__д)__уысты және 25 __(__д/__т)__уыссыз дыбыс бар.
- __(__С/__Ш)__ингармонизм заңы бойынша сөздің буындары жуан не жіңішке болып __(__ү/__ү)__йлеседі.
- Дауыстылар жақтың ашылуына қарай ашық және __(__қ/__қ)__саң болып бөлінеді.
- Еріндік дауыстылар: __(__о/__ө)__, __(__о/__ө)__, __(__ұ/__ү)__ және __(__ұ/__ү)__.
4-тапсырма
Төменде дауыссыз дыбыстар берілген. Оларды қатан, ұяң, үнді топтарына бөліп жазыңыз. Кестені өзіңіз толтырыңыз:
Берілген дыбыстар: п, б, к, г, д, м, н, ш, ж, з, л, қ, ғ, р, с, т
Қатан | Ұяң | Үнді |
---|---|---|
5-тапсырма
Төменде сингармонизм заңы бойынша үндесуі керек сөздер берілген. Жақша ішіндегі нұсқалардың дұрысын таңдап, сөйлемге қойыңыз:
- Мен бүгін (кітап[тар/тер]) дүкеніне бардым.
- Қонаққа (балал[ар/ер]) келді.
- Оның (көйлек[тері/тары]) өте әдемі.
- Бүгін біз жаңа (үй[лер/лар]) көрдік.
- Мектепте (журнал[дар/дер]) жиналды.
6-тапсырма
Төмендегі сөйлемдерді оқып, жақшадағы [жуан/жіңішке] нұсқасын таңдап, тиісті сөз формасын жазыңыз:
- Менің (бала[лар/лер]) бақшада ойнап жүр.
- Анам маған жаңа (кітап[ты/ті]) сатып алды.
- Мұғалім (дәптер[ді/де]) тапсырдың ба?
- Біз ертең (ойын[ға/ге]) қатысамыз.
- Сен (күн[дер/дер]) суып кетті деп ойламайсың ба?
7-тапсырма
Төмендегі кестеге жақтың ашылуына байланысты дауысты дыбыстарды орналастырыңыз. Әр ұяшыққа кем дегенде 3 мысал жазыңыз:
Ашық дауыстылар | Қысаң дауыстылар | |
---|---|---|
Жуан | ||
Жіңішке |
Ашық дауыстылар: a, ә, o, ө, e | Қысаң дауыстылар: ы, і, ұ, ү, (и, у)